Dziecko

Rozwój ruchowy, odruchy niemowlęcia

10.05.2017

Kości nowo narodzonego dziecka są słabe, bo mają budowę włóknisto - chrząstkową. Jedynie kości czaszki są twardsze od innych. Ukłąd mięśniowy również nie jest jeszcze rozwinięty całkowicie. Włókna mięśniowe są cienkie o niewielkiej sile skurczu. Właśnie dlatego zakres ruchowy noworodka jest ograniczony. Dziecko najchętniej przybiera postawę leżącą, asymetryczną. Leżąc na plecach, obraca głowę w jedną ze stron, układając przy tym kończyny asymetrycznie - wyprostowana kończyna po stronie, w którą skierowana jest głowa; zgięta po stronie przeciwnej. Rączki i nóżki noworodka są zgięte we wszystkich stawach. Nawet dłonie są zaciśnięte w piąstki. Wyprostowanie w jakimkolwiek stawie, np. otwarcie dłoni, wydaje się być niemożliwe.

Noworodek silnie reaguje na dotyk. W tym okresie kontaktuje się z otoczeniem poprzez skórę - dlatego uspokaja się, gdy jest brany na ręce, głaskany, przytulany.

Ruchy noworodka regulowane są przede wszystkim przez odruchy bezwarunkowe, które są odpowiedzią na bodźce wysyłane ze środowiska.
Przykładem takich odruchów są:

  • tzw. odruch Babińskiego - przy podrażnieniu podeszwy stopy noworodka, jego duży palec podnosi się do góry. U dorosłego człowieka przy podrażnieniu podeszwy stopy palce zginają się w dół
  • odruch chwytny, przy dotknięciu jakimś przedmiotem wewnętrznej części dłoni, noworodek mocno zaciśnie ten przedmiot. Można nawet podnieść dziecko i mieć pewność, że cały czas będzie miało zaciśniętą dłoń
  • odruch toniczno-szyjny - gdy noworodek leży na wznak i przekręcimy mu głowę w prawo, jego  ręka prawa wyprostowuje się, a lewa skurczy
  • odruch oczno-karkowy Peipera - silne światło działające nagle na oko noworodka, powoduje cofnięcie jego głowy
  • odruch Moro lub odruch obejmowania- na skutek nagłego hałasu lub światła, noworodek prostuję kończyny górne, po czym zbliża je do tułowia. Przy tej czynności prostuje się jego kręgosłup.

Jaka jest rola rodziców i opiekunów w życiu noworodka?

Noworodek jest w pełni zależny od opieki dorosłych. Trzeba zapewnić mu jedzenie, ciepło i czystość. Od urodzena maluch potrzebuje kontaktu wzrokowego z rodzicami, a także, by do niego mówić. Potrzebuje kontaktu fizycznego - przytulania, noszenia, lubi być delikatnie masowane. Krzyk bardzo źle wpływa na rozwój dziecka, tak samo jak brak dotyku. Dziecko we wczesnym stadium nie może być zostawiane same na długi czas w łóżeczku, bo nie będzie czuło się bezpiecznie. Noworodek dopiero wyszedł z łona matki, gdzie było ciepło, ciasno i był blisko ciała. Teraz jest kładziony do wg niego wielkiego łóżka, gdzie jest sam. Ważne jest też głaskanie dziecka po rączkach, nóżkach brzuszku, gdy poczuje dotyk matki/ ojca - na pewno się uspokoi.